Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) δεν θεραπεύεται με την έννοια της ίασης, αλλά μπορεί να ελεγχθεί απόλυτα με έναν σωστά σχεδιασμένο τρόπο ζωής και, όπου χρειάζεται, με φαρμακευτική υποστήριξη. Η ολιστική προσέγγιση, που περιλαμβάνει διατροφή, άσκηση, ορμονική ρύθμιση και ψυχολογική υποστήριξη, αποτελεί τη βάση για τη βελτίωση των συμπτωμάτων και τη μακροπρόθεσμη υγεία της γυναίκας.
Στόχοι αντιμετώπισης του PCOS
Η στρατηγική αντιμετώπισης στοχεύει:
- Στη ρύθμιση του εμμηνορρυσιακού κύκλου
- Στην αποκατάσταση της ωορρηξίας (όπου επιθυμείται εγκυμοσύνη)
- Στη μείωση των ανδρογόνων (ακμή, τριχοφυΐα)
- Στη βελτίωση του μεταβολικού προφίλ (ινσουλίνη, βάρος, λιπίδια)
- Στην ψυχολογική ευεξία
1. Διατροφή
Η υγιεινή διατροφή είναι θεμέλιο για κάθε γυναίκα με PCOS, είτε είναι υπέρβαρη είτε όχι.
Βασικές αρχές:
- Χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο (αποφυγή ζάχαρης, λευκών αλεύρων, αναψυκτικών)
- Σύνθετοι υδατάνθρακες: βρώμη, κινόα, όσπρια, δημητριακά ολικής
- Καλή πρωτεΐνη: ψάρι, αυγά, άπαχο κρέας, όσπρια
- Υγιεινά λιπαρά: ελαιόλαδο, ξηροί καρποί, αβοκάντο, ω3
- Αποφυγή επεξεργασμένων τροφίμων, fast food και trans λιπαρών
Η απώλεια 5–10% του σωματικού βάρους μπορεί να αποκαταστήσει την ωορρηξία και να μειώσει την τριχοφυΐα, ακόμη και χωρίς φάρμακα.
2. Άσκηση
Η τακτική φυσική δραστηριότητα βελτιώνει:
- Την ευαισθησία στην ινσουλίνη
- Τον μεταβολισμό
- Τη διάθεση και τα επίπεδα άγχους
- Τη ρύθμιση του κύκλου μέσω ορμονικών μεταβολών
Προτεινόμενα:
- Αερόβια άσκηση: περπάτημα, ποδήλατο, τρέξιμο (30’ την ημέρα)
- Ασκήσεις αντίστασης (βάρη): βελτιώνουν τη σύσταση του σώματος
- Προγράμματα τύπου Pilates ή yoga: για ευεξία και ψυχολογική σταθερότητα
3. Φαρμακευτική αντιμετώπιση
Η φαρμακευτική αγωγή εξατομικεύεται ανάλογα με τα συμπτώματα και τις ανάγκες:
Αντισυλληπτικά χάπια
- Ρυθμίζουν τον κύκλο
- Μειώνουν την τριχοφυΐα και την ακμή
- Μειώνουν τον κίνδυνο υπερπλασίας του ενδομητρίου
Αντιανδρογόνα (π.χ. σπειρονολακτόνη)
- Κατάλληλα σε γυναίκες με έντονη υπερτρίχωση ή ακμή
- Δεν επιτρέπεται χρήση αν προσπαθείτε να συλλάβετε
Μετφορμίνη
- Χρήσιμη σε αντίσταση στην ινσουλίνη ή προδιαβήτη
- Μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους και στην ωορρηξία
Προγεστερόνη
- Χορηγείται κυκλικά για να προκαλέσει εμμηνορρυσία σε γυναίκες με αμηνόρροια
4. Ψυχολογική υποστήριξη
Πολλές γυναίκες με PCOS βιώνουν:
- Άγχος και κατάθλιψη
- Δυσφορία με την εικόνα σώματος
- Δυσκολία σύλληψης
Η ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική από εξειδικευμένο επαγγελματία βοηθά στη διαχείριση των επιπτώσεων του συνδρόμου στην καθημερινότητα και τις σχέσεις.
5. Τακτική παρακολούθηση
- Ετήσιος υπερηχογραφικός και ορμονικός έλεγχος
- Έλεγχος σακχάρου και λιπιδίων
- Τεστ Παπ – HPV test για πρόληψη τραχηλικών αλλοιώσεων
Συμπερασματικά
Το PCOS είναι μια χρόνια και πολυπαραγοντική διαταραχή, αλλά δεν είναι ανίκητη. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η σωστή φαρμακευτική υποστήριξη και η ψυχοκοινωνική φροντίδα οδηγούν σε σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων, ρύθμιση του κύκλου και αποκατάσταση της γονιμότητας.
Ο ρόλος του γυναικολόγου είναι εξατομικευτικός και υποστηρικτικός, με στόχο όχι μόνο την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
