Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) είναι μια από τις πιο συχνές αιτίες υπογονιμότητας στις γυναίκες, εξαιτίας της ανωορρηξίας που προκαλεί. Ωστόσο, το PCOS δεν σημαίνει στείρωση. Στην πραγματικότητα, η πλειονότητα των γυναικών με PCOS μπορούν να αποκτήσουν παιδί, είτε φυσιολογικά είτε με ελάχιστη υποστήριξη. Η σωστή διάγνωση και καθοδήγηση από τον γυναικολόγο είναι το “κλειδί”.
Πώς επηρεάζει το PCOS τη γονιμότητα;
Η κύρια αιτία υπογονιμότητας στο PCOS είναι η ανωορρηξία – δηλαδή η απουσία φυσιολογικής ωορρηξίας σε μηνιαία βάση.
Σε PCOS παρατηρείται συχνά:
- Ακανόνιστος ή αραιός κύκλος → σπάνια ή καθόλου ωορρηξία
- Διαταραχές ορμονών (π.χ. αυξημένα ανδρογόνα, αυξημένη LH)
- Χρονική ασυγχρονία μεταξύ ενδομητρίου και ωοθυλακιορρηξίας
- Υπερπλασία του ενδομητρίου (σε περιπτώσεις μακροχρόνιας αμηνόρροιας)
Όλα αυτά μειώνουν τις πιθανότητες φυσικής σύλληψης.
Πόσο επηρεάζονται οι πιθανότητες εγκυμοσύνης;
- Περίπου 70–80% των γυναικών με PCOS παρουσιάζουν υπογονιμότητα
- Το PCOS ευθύνεται για το 25–30% των περιπτώσεων ανωορρηξιακής υπογονιμότητας
- Ωστόσο, το 80% των γυναικών με PCOS που θα λάβουν σωστή θεραπεία καταφέρνουν να συλλάβουν
Ποια είναι τα βήματα για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας στο PCOS;
1. Αλλαγή τρόπου ζωής
Η απώλεια μόλις 5–10% του σωματικού βάρους μπορεί:
- Να επαναφέρει την ωορρηξία
- Να βελτιώσει την ανταπόκριση στις θεραπείες γονιμότητας
- Να μειώσει τα επίπεδα ινσουλίνης και ανδρογόνων
2. Παρακολούθηση κύκλου & ωορρηξίας
- Υπερηχογραφική παρακολούθηση ωοθηκών και ενδομητρίου
- Ορμονικός έλεγχος (LH, E2, προγεστερόνη)
- Οικιακά τεστ ωορρηξίας (λιγότερο αξιόπιστα στο PCOS λόγω LH dysregulation)
3. Φαρμακευτική επαγωγή ωορρηξίας
Τα φάρμακα πρώτης γραμμής για πρόκληση ωορρηξίας είναι:
- Letrozole (αναστολέας αρωματάσης) → πρώτης επιλογής πλέον
- Clomiphene citrate (κλασικό φάρμακο πρόκλησης)
- Μετφορμίνη: σε γυναίκες με ινσουλινοαντίσταση – βελτιώνει την ανταπόκριση στα παραπάνω
Οι παραπάνω θεραπείες έχουν ποσοστά επιτυχίας έως και 80% σε φυσική σύλληψη μετά από μερικούς κύκλους.
4. Ενδομήτρια σπερματέγχυση (IUI)
- Επόμενο βήμα όταν οι απλές μέθοδοι αποτύχουν
- Συνδυάζεται με ελεγχόμενη διέγερση των ωοθηκών
5. Εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF)
- Επιλογή σε περιπτώσεις:
- Αποτυχίας προηγούμενων θεραπειών
- Παράλληλης ανδρικής υπογονιμότητας
- Ηλικίας >35–38 ετών
Οι γυναίκες με PCOS χρειάζονται προσεκτική διέγερση στις εξωσωματικές, καθώς έχουν αυξημένο κίνδυνο για σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών (OHSS).
Πιθανοί κίνδυνοι στην εγκυμοσύνη με PCOS
Ακόμη και όταν επιτευχθεί εγκυμοσύνη, οι γυναίκες με PCOS έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για:
- Αποβολή πρώτου τριμήνου
- Διαβήτη κύησης
- Προεκλαμψία
- Προωρότητα
- Υψηλό βάρος γέννησης (macrosomia)
Για αυτό είναι σημαντική η στενή παρακολούθηση από γυναικολόγο εξειδικευμένο σε κυήσεις υψηλού κινδύνου.
Συμπερασματικά
Το PCOS μπορεί να επηρεάζει τη γονιμότητα, αλλά δεν την αποκλείει. Με σωστή καθοδήγηση, φαρμακευτική υποστήριξη και αλλαγές στον τρόπο ζωής, η μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών με PCOS μπορεί να αποκτήσει παιδί. Η εξατομικευμένη στρατηγική από εξειδικευμένο γυναικολόγο είναι απαραίτητη για να αυξηθούν οι πιθανότητες επιτυχίας και να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι.
